Dlaczego warto zostać wolontariuszem?
Dowiedz się, jakie prawa i obowiązki ma wolontariusz.
Porady dla wolontariusza
Myślisz o wolontariacie, ale nie wiesz, jak zacząć? Poniżej znajdziesz wszelkie niezbędne informacje.
Dlaczego warto zostać wolontariuszem?
4 powody, dla których wolontariat się opłaca
Wolontariat – jak to działa?
Chciałbyś zostać wolontariuszem, ale nie wiesz, od czego zacząć? Poniżej prezentujemy odpowiedzi na najważniejsze pytania. Jeśli masz inne pytania lub wątpliwości – skontaktuj się z nami.
Czy mogę zostać wolontariuszem?
Gdzie mogę być wolontariuszem?
Kwalifikacje wolontariusza
Co mogę robić jako wolontariusz?
Jak długo trwa wolontariat?
Porozumienie wolontariackie
Obowiązki wolontariusza
Ubezpieczenia wolontariusza
Obowiązki Korzystającego
Czy mogę zostać wolontariuszem?
Wolontariusz to osoba fizyczna, która ochoczo i bez wynagrodzenia wykonuje świadczenia na zasadach określonych w ustawie.
Wolontariuszem może być każdy, bez względu na wiek.
Osoby niepełnoletnie
Nawet jeśli nie masz jeszcze 18 lat, możesz zostać wolontariuszem. Możesz jednak napotkać pewne ograniczenia:
- nie możesz być wolontariuszem w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych;
- również organizator wolontariatu może narzucić kryterium wieku.
Jako wolontariusz zawierasz umowę z organizacją, w której będziesz działać. Jeśli nie masz 18 lat, zgodnie z polskim prawem, nie możesz zawrzeć takiej umowy sam.
- Jeśli nie ukończyłeś 13. roku życia – umowę w Twoim imieniu zawiera rodzic lub prawny opiekun.
- Jeśli ukończyłeś 13 lat – możesz zawrzeć umowę samodzielnie, ale musisz przedstawić pisemną zgodę rodzica lub prawnego opiekuna. Rodzic lub opiekun może też po podpisać się na umowie obok Ciebie.
Inni wolontariusze
Wolontariuszami mogą także zostać:
- osoby bezrobotne – bezrobotny wolontariusz nie traci prawa do zasiłku, o ile spełnia wymagania urzędu pracy Więcej informacji
- obcokrajowcy – wolontariat nie jest umową o pracę, a zatem nie jest wymagane pozwolenie na pracę;
- osoby niepełnosprawne – w takim zakresie, na jaki pozwala ich stan zdrowia.
Gdzie mogę być wolontariuszem?
Organizacją przyjmującą wolontariusza (nazywaną w Ustawie Korzystającym) mogą być następujące jednostki (kliknij, aby powiększyć):
Wolontariusz nie może pracować w firmie.
Wolontariat na rzecz organizacji międzynarodowych, realizowany na terenie Polski, podlega tym samym regułom.
Jeśli jednostka z listy powyżej prowadzi działalność gospodarczą, to również przy tych zadaniach nie możesz pomagać jako wolontariusz. Wolontariusz może jednak działać w przypadku działalności odpłatnej pożytku publicznego (Więcej informacji).
Ustawa nie przewiduje udzielania pomocy bezpośrednio osobom prywatnym – taką pomoc możesz świadczyć jedynie za pomocą organizacji lub instytucji z listy powyżej.
Kwalifikacje wolontariusza
Aby być wolontariuszem, nie potrzebujesz szkolenia. Zapraszamy jednak na szkolenie dla wolontariuszy do Regionalnego Centrum Wolontariatu – na nim poznasz odpowiedzi na swoje pytania i wątpliwości.
Do wykonywania niektórych zadań w ramach wolontariatu powinieneś mieć takie kwalifikacje, jakich wymaga się od pracownika. Np. jeśli nie jesteś lekarzem, nie możesz leczyć pacjentów w ramach wolontariatu. Możesz jednak pomóc chorym w inny sposób – na przykład poprzez spędzanie z nimi czasu, rozmowę.
Co mogę robić w ramach wolontariatu?
Nie ma określonego zakresu czynności, które możesz wykonywać jako wolontariusz. Możesz pomagać organizacjom i instytucjom w ich działaniach, na przykład:
- pomagać bezpośrednio beneficjentom organizacji: dzieciom, osobom starszym, chorym, a nawet zwierzętom,
- wspierać działania administracyjne: pomagać w pracach biurowych, prowadzić dokumentację,
- współorganizacja wydarzenia, np. przygotowanie miejsca, rozmowy z zaproszonymi gośćmi,
- wspierać określony obszar działalności: promocja i marketing, rozmowy rekrutacyjne, prowadzenie zajęć.
Wybierz taki typ działań, który najbardziej będzie odpowiadać Twoim zdolnościom i umiejętnościom. Pomyśl, w jakich zadaniach będziesz czuć się najlepiej i będziesz mógł rozwinąć swój potencjał.
Pamiętaj, że możesz liczyć na wsparcie członków danej organizacji – jeśli masz pytania lub wątpliwości co do swoich zadań, nie wahaj się prosić o pomoc!
Jedyne, czego nie możesz robić, to włączać się w obszar działalności gospodarczej, czyli działalności nastawionej na zysk.
Jak długo trwa wolontariat?
Tu nie ma reguły – w zależności od Twoich możliwości i potrzeb organizacji, możesz zaangażować się w:
- wolontariat długoterminowy – trwający kilka miesięcy,
- wolontariat krótkoterminowy – który trwa kilka dni lub nawet jeden dzień i jest związany z konkretnym wydarzeniem.
Jeśli decydujesz się na wolontariat długoterminowy, pomyśl, ile czasu tygodniowo jesteś w stanie poświęcić na działania. Jeden dzień w tygodniu, dwa dni, a może cały weekend? A może wolisz działać zdalnie i na przykład tworzyć teksty lub prowadzić promocję?
Porozumienie wolontariackie
Zanim przystąpisz do wolontariatu, powinieneś zawrzeć porozumienie z organizacją.
- Jeśli wolontariat trwa dłużej niż 30 dni, porozumienie powinno być sporządzone pisemnie.
- Jeżeli wolontariat trwa do 30 dni, porozumienie nie musi być zawarte na piśmie. W każdej jednak chwili możesz zażądać, by organizacja potwierdziła treść porozumienia na piśmie.
Porozumienie powinno zawierać co najmniej elementy:
Przykładowy wzór porozumienia znajdziesz tutaj.
Obowiązki wolontariusza
Pamiętaj, że podpisując umowę, zobowiązujesz się, że wszystkie zadania wykonasz z należytą starannością – to znaczy, że zrobisz wszystko, aby wykonać je jak najlepiej. Jeśli obawiasz się, że z powodów niezależnych od Ciebie jakiegoś zadania nie wykonasz, jak najszybciej poinformuj o tym opiekuna wolontariatu – tak, aby organizacja miała czas zlecić to zadanie komuś innemu.
Jeśli z Twojej winy organizacja poniesie szkodę, może zobowiązać Cię do jej naprawienia.
Ubezpieczenia wolontariusza
W czasie wolontariatu przysługuje Ci ubezpieczenie od nieszczęśliwych wypadków – jeśli wolontariat trwa do 30 dni, składkę na ubezpieczenie opłaca organizacja, jeśli dłużej – jesteś nim objęty na mocy ustawy. Pamiętaj, że ubezpieczenie zostanie wypłacone tylko wtedy, jeśli ewentualny wypadek nastąpi nie z Twojej winy. (Więcej informacji).
Obowiązki Korzystającego
Korzystający ma obowiązek:
- poinformować Cię o Twoich prawach i obowiązkach;
- współdziałać z Tobą w wykonywaniu zadań, tzn. udzielać informacji o wykonywanych zadaniach;
- poinformować Cię o ryzyku dla zdrowia i bezpieczeństwa, a także zasadach ochrony przed zagrożeniami;
- zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki wykonywania świadczeń,
- pokrywać koszty podróży służbowych i diet – możesz zrzec się zwrotu tych kosztów, ale tylko na piśmie;
- w przypadku wolontariatu trwającego do 30 dni – zapewnić ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków;
- w przypadku porozumienia wolontariackiego zawartego ustnie – na Twoje żądanie potwierdzić treść porozumienia na piśmie;
- wystawić zaświadczenie o wykonaniu świadczeń, w tym potwierdzić zakres Twoich zadań;
- dodatkowe wymogi w przypadku delegowania na wolontariat na terenie innego państwa – czytaj więcej.
Korzystający może dodatkowo:
- wydać opinię o wykonanych przez Ciebie świadczeniach;
- pokrywać inne koszty związane z wykonywaniem świadczeń (dotyczy tylko kosztów niezbędnych do wykonania danego zadania) lub koszty szkoleń;
- opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne, jeśli nie jesteś nim objęty z innego tytułu – Czytaj więcej
- zapewnić ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej.
Pamiętaj, że do tych działań Korzystający nie jest zobowiązany. Jeśli masz wątpliwości, np. jakie koszty i w jakiej wysokości mogą być zwrócone, upewnij się u opiekuna wolontariatu – zależy to od zasad panujących w konkretnej organizacji. Dopytaj też, na jakich warunkach koszty te są zwracane (np. paragon, faktura).